Terug naar >>

Onderwijs <<

Home <<

 

Met ICT verbeteren we het onderwijs


I heard it playing. It was brilliant!’ Sir Michael Barber stak zijn bewondering voor het technische hoogstandje niet onder stoelen of banken. Of hij het nou zelf live heeft aanschouwd of dat hij op Youtube heeft gezien, onlangs was voor zijn ogen een viool ‘geprint’ met een 3D printer. Bij de woorden ‘viool’, ‘spelen’ en ‘briljant’ moet ik altijd denken aan een Stradivarius. Elk jong viooltalent droomt ervan om ooit een van de circa vijfhonderd overgebleven Strads te bespelen. Volgens kenners is elk ervan uniek, met een geheel eigen persoonlijkheid. Een streling voor je oor en een rib uit je lijf.

Zo nu en dan bezoek ik een conferentie met als onderwerp onderwijs en ICT. Barber hoorde ik onlangs spreken op de internationale Online Educa conferentie voor hoger onderwijs. Het merendeel van de sprekers hier bejubelde de 3D viool. Een 3D contrabas leek een kwestie van tijd. Slechts een enkeling op die conferentie dacht met weemoed terug aan de zeventiende eeuw van Stradivari. Toen konden ze nog violen bouwen!
Een soortgelijke tweedeling kunnen we ontwaren bij het fenomeen 'leren'. Op twee manieren kan dit een briljante aangelegenheid zijn – op de Stradivarius-manier of op de 3D-manier – slow experience of fast information. De meeste sprekers op de Online Educa neigden duidelijk naar de spectaculaire, lichtvoetige 3D-manier. Voor het bouwen van een Stradivarius was ooit een moeizame, levenslange ervaring vereist. Voor een 3D-viool moet je je verdiepen in de snel veranderende wereld van technologie en computerapplicaties. ‘Diepte, originaliteit, kwaliteit – het zijn altijd factoren geweest die meespeelden bij de beoordeling van kennis, maar die zijn ergens in het snelle futurologische voetenwerk verloren gegaan’, Theodore Roszak.

Al vele jaren worden we in staccato opgeroepen om achter de voorlijkste onderwijsgoeroes aan te rennen. Dit zijn vooral Amerikanen: ‘The New Learning … the best way to success … the real threat is the non-believer … we must invent the future … the future is now!’ Het heeft iets te maken met haast. Het belang van vandaag verbleekt bij dat van morgen – stilstand is dodelijk! ‘Don’t miss the train! An avalanche is coming’ (het woord ‘tsunami’ ligt voor op de tong).

Van meet af aan hebben onderwijs en ICT in een spanningsvolle relatie gestaan. Het is nog nooit tot een harmonieus huwelijk gekomen en dat is begrijpelijk. De onderlinge verhouding ligt scheef. ICT is voor het onderwijs veel te snel, vluchtig en veranderlijk. Haar grote aantrekkingskracht zijn haar beloften voor de toekomst. Wat vandaag op de markt komt is morgen verouderd. ICT levert vooral haast en inspanning. De elektronische leeromgeving, toetsprogramma’s, practice and drill, simulaties – het betekent vooral veel onderhoud, liefdewerk en voor de leerling vaak heimelijk internetvertier. Wat heeft het onderwijs de ICT-branche te bieden? Vooral financieel gewin. Veel ICT-projecten zijn geldverslindend. Kortom, het nettoresultaat is bedroevend. Het enige waarin ICT een kleine revolutie teweeg heeft gebracht is de onderwijslogistiek – niet onbelangrijk overigens.

Het zag er allemaal zo veelbelovend uit in de jaren negentig. Toen al werd ons voorgehouden dat de nieuwe generatie jongeren begonnen was aan het leren van de 21e eeuw. Niet dat suffe leren op school, maar thuis achter de PC en met het mobieltje. Ziehier de nieuwe Einsteingeneratie – vertegenwoordigers van de nieuwe species homo zappens. Zij zouden geheel nieuwe leerkwaliteiten bezitten. Ze konden ‘multitasken’ en ‘niet-lineair denken’. Ze waren beter in staat om met elkaar samen te werken en ze konden meer informatie tegelijk verwerken dan de generatie vóór hen. Kortom, ze hadden een nieuwe leerstijl. Voor het eerst in de geschiedenis moesten docenten hun droeve lot onder ogen zien: hun leerlingen waren voorlijk – en niet zij. Opgewonden belden we het thuisfront. “Hebben we Windows 2000 al? Een virtuele leeromgeving? OK, doe er maar twee, en vlug een beetje! Noteer: morgen moet 25% van onze studenten on-line zijn, of liever 50% van. Heb je dat?” Na een weekend vol met imposante vergezichten wensten we elkaar succes toe met de onderwijsrevolutie. Tot de volgende conferentie!

Afijn, zo’n vaart is het allemaal niet gelopen. Homo zappens bleek een bijproduct van futuristisch en visionair wensdenken. Het nieuwe leren bleek niet zo nieuw. Nog steeds bestaat de kern van het beroepsonderwijs uit motivatie, enthousiasme en gedrag. Leren is verbinden. Onderzoek van Ben Hövels onder werkgevers heeft uitgewezen dat de meest gewenste competenties op het terrein van de algemene opvoeding liggen. Jongeren moeten vriendelijk zijn, zich netjes kleden, op tijd aanwezig zijn en zich fatsoenlijk kunnen uitdrukken.

Bij al het tromgeroffel op de Online Educa valt keynote speaker Michael Grigsby een beetje uit de toon. In zijn presentatie toont hij verstilde filmbeelden. ‘I stand still and stop. With my flims I want to create time, space and silence to reflect, to feel, to question. I don’t want to be invaded by instant (gewoon een ander word voor ‘just in time’) information and instant gratification, just because I feel insecure.’ Inderdaad met zo’n tempo moet je niet bang zijn om de concentratie van je publiek te verliezen. Als jochie van 14 jaar was Grigsby al gefascineerd door het medium film. Hij vroeg aan de directeur van zijn highschool toestemming om een film van de school te maken. Deze keek de puber met zijn wilde ideeën aandachtig aan, knikte en gaf hem 25 pond. ‘Hier, maak je film.’ Grigsby: ‘Though I took a hell of a risk, he believed in me. As a result I started to believe in myself. Learning is about developing a student’s imagination, his creative potential, his voice, his way to express, his believe, his engagement with the world.’

Welk middel je ook inzet in het onderwijs, de revolutie ontketen je er niet mee. De enige revolutie die je kan teweegbrengen is die van je eigen geloof en enthousiasme. Dit is de bron waarmee je studenten (en collega’s) kunt aansteken. Die zeldzame Stradivarius of die reproduceerbare 3D viool, it’s all about learning!

 

 

Vorige <<

>> Volgende